Alles over waardplanten: zo draag jij bij aan meer biodiversiteit (+ 8 belangrijke soorten)
In dit artikel gaan we het hebben over waardplanten. Deze planten zijn ontzettend belangrijk voor ons ecosysteem. Ze zorgen namelijk voor voedsel voor bijen, vlinders, insecten en allerlei andere organismen. En daar kunnen we niet zonder. Wil je zelf je steentje bijdragen aan meer biodiversiteit, dan zijn waardplanten een goede toevoeging aan je tuin, maar voordat je er mee aan de slag gaat, vertellen we je er graag meer over.
Wat zijn waardplanten?
Het woord waardplant is afgeleid van het woord ‘waard’, oftewel de gastheer in de herberg die zijn gasten voorziet van een hapje en een drankje. Waardplanten doen als het ware hetzelfde, zij zorgen voor hun gasten – bijen, vlinders, insecten en allerlei andere organismen – via hun bloemen en het blad. Toch is niet elke plant die de insecten en vlinders van eten voorziet, direct een waardplant. Een plant noem je pas een waardplant als deze noodzakelijk is voor de ontwikkeling van het insect of vlinder.Â
Naast voedsel zorgen waardplanten ook voor onderdak of, beter gezegd, voor nestgelegenheid. De insecten leggen hun eitjes op de plant die zij nodig hebben en zodra de eitjes uitkomen kunnen de larfjes en rupsen zich vol eten.Â
Een belangrijke waardplant voor vlinders is brandnetel. Onder andere de rupsen van de Atalanta, het Landkaartje, de Kleine Vos, de Dagpauwoog en de Distelvlinder hebben de brandnetel nodig om uit te groeien tot vlinders. De Klokjesbij is juist weer afhankelijk van de Campanula en een vlinder als de Lindepijlstaart is afhankelijk van de Lindeboom. We lichten een aantal planten graag nog wat verder uit.
Deze 8 waardplanten wil je planten:
- Waardplanten voor vlinders: drie soorten
- Twee soorten voor de vogels
- Herberg voor nuttige insecten: Duizendblad en Vingerhoedskruid
- Sierui voor bijen, wespen en kevers
Waardplanten voor vlinders
De Vlinderstruik wordt zo genoemd omdat deze plant veel vlinders aantrekt. De plant bloeit van juli tot september en kan zo’n drie meter hoog worden. Om hem goed te houden moet je hem in april flink snoeien. De plant is speciaal voor de bestuiving door vlinders, en dat pakt hij slim aan. Een bloem die nog niet bestoven is heeft een geel hartje. Dat is goed zichtbaar voor de vlinders. Na bestuiving wordt het hartje rood, een kleur die insecten slecht kunnen zien. De plant is minder geschikt om zeldzame soorten te redden omdat die andere waardplanten nodig hebben.Â
Koninginnekruid groeit op vochtige plaatsen, bijvoorbeeld langs het water, in rietlanden of in een vochtig bos. De bloeitijd is van juli tot september. De bloemen produceren veel nectar en trekken naast vlinders ook bijen aan.Â
De Margriet is een plant die vooral veel voorkomt op graslanden die gemaaid worden. Ze bloeien in juni, dus het beste kun je daarna pas maaien. De Gewone Margriet zit trouwens ook in het ecobomb zaden pakketje van Guerilla Gardeners. Daarmee tover je je tuin om in een bloemenzee.Â
Voor de vogels
Waardplanten voor vogels zijn onder andere de Klimop en Clematis. De Klimop is een plant die veel mensen wel kennen. Het is een plant die het hele jaar groen blijft en tegen muren, schoorstenen, schuttingen en bomen opgroeit. De plant doet het goed op vochtige, voedselrijke grond. In de herfst is de plant een rijke bron van nectar en stuifmeel, omdat er dan weinig andere planten bloeien. In de winter en in het voorjaar zijn de bessen geliefd bij vele vogelsoorten. Â
Ook de Clematis is een klimplant. De stengels vinden hun weg omhoog langs andere planten of steunpunten. De bloeiperiode loopt uiteen van mei tot september. In Nederland vind je vooral de bosrank (Clematis vitalba) en de Italiaanse Clematis (Clematis viticella). De plant is een kalkminnende plant.
Herberg voor nuttige insecten
Insecten zijn onmisbaar in ons ecosysteem en ook voor hen kun je een heel aantal waardplanten planten. Twee daarvan zijn Duizendblad en Vingerhoedskruid.Â
Duizendblad bloeit van juni tot november met wit tot roze bloemen. De plant kan goed tegen droogte. Het is trouwens ook een goede plant voor mensen en was in de zeventiende eeuw een populaire groente. Je kunt ze ook verwerken in thee, zoals in deze losse thee van Wilderland. Vingerhoedskruid is een tweejarige of meerderjarige plant. De plant zaait zich makkelijk uit door de vele zaadjes in de vele bloemkelkjes. De plant bloeit van mei tot oktober.
Waardplanten voor bijen, wespen en kevers
Voor bijen, wespen en kevers zijn Sieruien fijne waardplanten. Dit is een bolgewas die vooral in het voorjaar bloeit. De plant doet het goed in de zon en in de halfschaduw. De bloemen van de Sierui zijn prachtig kleurrijk en zitten vol nectar. Je kunt Sieruien bestellen bij Marvy Green.
Het verschil met voedselplanten
Waardplanten en voedselplanten schelen niet zoveel van elkaar. Beide leveren ze immers voedsel aan insecten en vlinders. Het verschil zit hem in of ze de plant ook echt nodig hebben voor hun groei. Van sommige planten zijn ze echt afhankelijk, dat zijn dus de waardplanten. Andere planten eten ze vooral als toevoeging aan hun dieet, dat zijn de voedselplanten. In principe levert iedere plant trouwens voedsel, maar het is niet allemaal even lekker en soms kunnen de insecten en vlinders er simpelweg niet bij.
En wat zijn drachtplanten precies?
Een drachtplant noemen we ook wel een nectarplant. Die levert vooral nectar en pollen aan bijen en vlinders. De pollen blijven plakken aan de pootjes en als de bijen en vlinders op een andere plant landen, bestuiven ze die met die pollen. Zonder deze manier van bestuiven kunnen drachtplanten niet blijven bestaan. De bijen nemen de pollen ook mee naar het nest, daar eten de larven weer van. Je kunt dus eigenlijk wel stellen dat de planten en de insecten elkaar nodig hebben. Die samenwerking wordt ook wel symbiose genoemd.
Het belang van inheemse biologische planten en zaden
Om de insecten- en vlinderpopulatie in stand te houden, zijn waardplanten dus heel belangrijk. Die planten zijn eigenlijk altijd inheems en komen dus van nature voor in Nederland. Â
Het best kies je voor biologische planten en zaden. Voor deze planten en zaden worden geen bestrijdingsmiddelen gebruikt en dus kunnen ze geen schade aan de insecten en vlinders leveren. Dat is hoognodig omdat op veel plekken in Nederland wel gif wordt gebruikt. Gif heeft de allergrootste impact op bijen en zelfs een klein beetje gif tast al het leer- en navigatievermogen van bijen aan. Daarnaast leggen ze na blootstelling aan het gif minder eitjes en wordt het immuunsysteem onderdrukt. Wil je dus echt je steentje bijdragen aan de biodiversiteit? Kies dan altijd voor biologisch.Â
Veel plezier met het planten van je favoriete waardplanten!
